Η Ελληνιστική Πόλη της Φλώρινας

8.gifΗ ελληνιστική πόλη της Φλώρινας βρίσκεται στο νότιο τμήμα της σύγχρονης πόλης της Φλώρινας, πάνω στα άνδηρα της βόρειας πλαγιάς του πυκνοφυτεμένου λόφου του Αγίου Παντελεήμονα, όπως ονομάζεται από το ομώνυμο εκκλησάκι που βρίσκεται στην περιοχή. Λίγο χαμηλότερα, προς τα ανατολικά, βρίσκεται το πρώην ξενοδοχείο Ξενία, όπου την περίοδο 1930 – 1934 ανασκάφτηκε από τους Αντώνιο Κεραμόπουλλο και Γεώργιο Μπακαλάκη τμήμα της ιδίας πόλης, τα λείψανα της οποίας εξαφανίσθηκαν μέσα στη δεκαετία του '60 κατά την ανέγερση του Ξενία. Η ανασκαφική έρευνα της ΙΖ΄ΕΠΚΑ άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του '80 με οικονομική ενίσχυση κυρίως του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης, ενώ η συντήρηση και η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου έγιναν με χρηματοδότηση του Β΄ και Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.

Ο ανασκαμμένος αρχαιολογικός χώρος, πάνω σε επάλληλα άνδηρα, καταλαμβάνει έκταση 8 περίπου στρεμμάτων με βεβαιωμένη χάραξη οικοδομικών τετραγώνων. Έχουν αποκαλυφθεί τμήματα οικοδομικών τετραγώνων με προσανατολισμό Α-Δ, που χωρίζονται από κάθετους δρόμους, πλάτους 3μ., όχι πάντα ευθείς, καθώς οι εξωτερικοί τοίχοι των κτηρίων γωνιάζουν μέσα σε αυτούς, περιορίζοντας τα κατηφορικά οδοστρώματα. Τα οικοδομικά τετράγωνα ορίζονται δυτικά από οριζόντιους δρόμους αναλόγου πλάτους, που οριοθετούν και τη θέση των υψηλότερων ανδήρων. Εκτός από τους φαρδύς αυτούς δρόμους, υπάρχουν και άλλη μικρότεροι πλάτους, 1 – 1,5 μ., μέσα στα οικοδομικά τετράγωνα, που διευκόλυναν την πρόσβαση στα σπίτια, αλλά και την αποχέτευση των όμβριων υδάτων. Οι δρόμοι είναι στρωμένοι με λίθους και σε κάποια σημεία είχαν λίθινες βαθμίδες, που συγκρατούσαν το οδόστρωμα στις κατωφέρειες και διευκόλυναν την άνοδο στα ψηλότερα επίπεδα. Μερικοί διασχίζονταν από αποχετευτικούς αγωγούς καλυμμένους με λίθινες πλάκες. 12.gifΜέσα στα οικοδομικά τετράγωνα υπάρχουν 4 – 5 σπίτια με 3 – 4 χώρους το καθένα, από τους οποίους ο ένας, συνήθως ο μεγαλύτερος, που βλέπει προς τα ανατολικά είναι υπαίθριος. Σε όλα σχεδόν τα σπίτια υπάρχουν αποθηκευτικοί χώροι με μεγάλα πιθάρια. Μερικά έχουν βρεθεί στη θέση τους, με υπολείμματα καμένων σιτηρών (κριθάρι, σίκαλη, βρώμη) και χώροι με εστίες, ενώ σε αρκετά από αυτά υπήρχαν υπολείμματα εγκαταστάσεων επεξεργασίας σιδερένιων αντικειμένων, κυρίως εργαλείων (βρέθηκαν μάζες σιδηροσκουριών και τμημάτων μεταλλικών κλιβάνων). Οι τοίχοι των σπιτιών, πλάτους 0,40 – 0,50 μ., ήταν μέχρι ύψους περίπου 1 μ. κατασκευασμένοι με αδρά διαμορφωμένους λίθους χωρίς συνοδευτικό υλικό. Το πάνω τμήμα τους ήταν πλίθινο, όπως πλίθινοι ήταν και μερικοί εσωτερικοί τοίχοι. Μερικές φορές ήταν επιχρισμένοι με λευκά κονιάματα. Τα δάπεδα των σπιτιών ήταν συνήθως χωμάτινα, σε μερικές όμως περιπτώσεις ήταν στρωμένα με ουδέτερες φυσικές ψηφίδες ή κομμάτια κεραμιδιών. Μερικές φορές στο δάπεδο υπήρχε ένα πιθάρι, ως φρεάτιο καθαρισμού. Η στέγαση των σπιτιών γινόταν με μεγάλες κεραμίδες, μερικές από τις οποίες είχαν ενδιαφέρουσες χαράξεις και επιγραφές π. χ. ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ. Στις εισόδους των σπιτιών μερικές φορές υπήρχαν λίθινες βαθμίδες λόγο της διαφοράς των επιπέδων και στις πλευρές των δωματίων κτιστά πεζούλια για την τοποθέτηση διαφόρων αντικειμένων.

      Η κατοίκηση της πόλης πρέπει να άρχισε στον 4ο αι. π. Χ. όπως αποδεικνύει η παλιότερη κεραμική και έληξε με μια πυρκαγιά στις αρχές του 1ου αι. π. Χ. Ωστόσο η ανεύρεση και κεραμικής της 2ης χιλιετίας π. Χ. είναι ενδεικτική της ύπαρξης εγκατάστασης στην περιοχή αυτή από τους προϊστορικούς χρόνους.

14.gifΣτην ανασκαφή της ελληνιστικής πόλης της Φλώρινας βρέθηκε μεγάλος αριθμός πήλινων αγγείων ποικίλων ειδών (πινάκια, λάγηνοι, ηθμοί, μυροδοχεία, υδρίες, λυχνάρια κ.α.) απλά αβαφή, με μελαμβαφή και με διακόσμηση ανάγλυφη ή με επίθετα χρώματα. Σε αρκετά από τα ανάγλυφα αγγεία αναγνωρίζονται οι ίδιες μήτρες κατασκευής, με ανάγλυφα αγγεία από την Πέλλα, την πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου. Πρέπει να υπήρχε όμως και τοπικό εργαστήριο όπως αποδεικνύουν τα τμήματα μητρών και κάποιες σφραγίδες, που βρέθηκαν στην ανασκαφή. Τα διακοσμητικά θέματα των ανάγλυφων αγγείων ήταν φυτικά, μυθολογικά, σκηνές της καθημερινής ζωής. Κυριαρχούν οι πολεμικές σκηνές, οι ερωτικές και θέματα του τρωικού κύκλου, που ταυτίζονται πολλές φορές και με επιγραφές. Στο χείλος δύο πιθαριών οι ιδιοκτήτες χάραξαν τα ονόματά τους, ΠΑΡΑΜΟΝΟΥ και ΑΜΜΙΑ.  Οι ενσφράγιστες λαβές αμφορέα από διάφορες περιοχές του ελληνικού χώρου (Θάσο, Κω), αλλά και την ιταλική χερσόνησο, καθώς και τα πολλά νομίσματα (Μακεδόνων βασιλέων : Φιλίππου Β΄, Αλεξάνδρου Γ΄, Λυσιμάχου, Αντιγόνου, Φιλίππου Ε΄, Πέλλης, Θεσσαλονίκης, Αμφίπολης, αλλά και αργυρά αθηναϊκά τετράδραχμα νέας κοπής, 148 – 147 π. Χ. ), αποδεικνύουν εκτεταμένες εμπορικές συναλλαγές.

      Αρκετά είναι και τα αντικείμενα λατρείας, όπως τα θυμιατήρια και τα πήλινα είδωλα θεοτήτων του ελληνικού πανθέου (Αφροδίτης, Άρτεμης, Ερμή, Μητέρας των Θεών). Το μεγάλο πλήθος των υφαντικών βαρών αποδεικνύει μια ανεπτυγμένη υφαντουργία, ενώ ο μεγάλος αριθμός των γεωργικών εργαλείων και οι μεγάλες ποσότητες των αποθηκευμένων σιτηρών μαρτυρούν την ενασχόληση με την γεωργία και διάφορα είδη οικοτεχνίας (επεξεργασία μετάλλων, κεραμική, κοροπλαστική κλπ.).

      Τα ευρήματα της ανασκαφής της ελληνιστικής πόλης της Φλώρινας εκτίθενται στο Β΄ όροφο του αρχαιολογικού μουσείου της Φλώρινας.

Πηγές : ΚΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων 

Αναζήτηση

Επόμενες Εκδηλώσεις

Νέα άρθρα